Gezonde zorg is data-geïnformeerde zorg

In de gezondheidszorg is AI het onderwerp van de dag. Zo krijgen wij van klanten en gebruikers van Ysis vaak de vraag:

 “Wat doen jullie (Gerimedica) met AI”?

We begrijpen waarom de vraag leeft bij veel zorgorganisaties, want er is ontzettend veel te doen om AI (Artificial Intelligence) in de Nederlandse zorg. Maar voor we het antwoord op de vraag geven, is  meer context nodig. AI is tenslotte een middel, en geen doel; belangrijk is dus vooral hoe AI van waarde kan zijn voor de zorgprofessionals die Ysis gebruiken. Laten we eens kijken naar de beperkingen van nu en dossiervoering van de toekomst.

Naar een data-geïnformeerd dossier  

De zorg kent een complexe digitale infrastructuur. Elektronische patiëntendossiers (EPD’s) en cliëntendossiers (ECD’s) bevatten een enorme hoeveelheid gegevens, maar deze zijn vaak statisch en gefragmenteerd ondergebracht onder diverse schermen, drop-down-menu’s en tabbladen. De zorgprofessional moet in deze ‘digitale controlekamer’, met behulp van muis en toetsenbord, op zoek naar de informatie die op dat moment relevant is.

De controlekamer

Dit kost veel tijd, aandacht en energie, die beter besteed kan worden aan zorg.

Hoe mooi zou het zijn als AI deze ‘zoektocht’ naar de op dat moment relevante informatie kan vereenvoudigen door informatie op het juiste moment te presenteren? Kunnen we naast werken met een toetsenbord ook alternatieven inzetten zoals spraak en locatie? Dat zou niet alleen efficiënter werken mogelijk maken, maar wanneer je beter geïnformeerd bent over de zorgbehoefte kun je ook beter beslissingen nemen.

Zorgprofessionals data-geïnformeerd laten werken

Onze visie is dat het dossier van morgen data-geïnformeerd werken mogelijk maakt. Deze term hebben we geleend van onderzoekers van de Universiteit Maastricht en de Academische Werkplaats Ouderenzorg Limburg, en het zou het vervolg kunnen zijn op de vaak gehoorde term ‘datagedreven’. 

Datagedreven werken kan betekenen dat feiten uit de data centraal staan in het nemen van beslissingen. Soms is dat ook de praktijk. Uiteindelijk blijft de ervaring, kennis en intuïtie van de zorgprofessional natuurlijk leidend. En dat wordt met een toegenomen rol van AI niet anders. In een data-geïnformeerd dossier wordt relevante data op het juiste moment getoond, en op de juiste plek weggeschreven, om die besluitvorming zo goed mogelijk te ondersteunen. Wij denken dat hier een sleutelrol is weggelegd voor AI.

Wat verstaan we onder AI?

AI is in feite een parapluterm waar diverse technologieën onder schuilen, zoals bijvoorbeeld robotica of automatische beeldherkenning. Hoewel die technieken ook allerlei toepassingen binnen de zorg hebben, ligt de focus binnen Gerimedica nu vooral op AI in de vorm van taalmodellen: technologie waarmee de computer taal kan interpreteren, aanpassen en produceren.

In de afgelopen jaren hebben deze modellen een enorme sprong voorwaarts gemaakt. Het bekendste voorbeeld is ChatGPT, dat in staat is vragen te begrijpen en teksten te produceren op een heel hoog niveau. Door deze krachtige modellen te koppelen aan de data in Ysis, zijn talloze toepassingen denkbaar die data-geïnformeerd werken een stap dichterbij kunnen brengen.

Uitdagingen en risico’s  

Een van de uitdagingen voor ons team ligt in het vinden van een taalmodel dat geschikt is voor onze doeleinden. Een belangrijk criterium is daarbij of het model toegespitst is op de Nederlandse taal en de zorgspecifieke data in Ysis. Het trainen van AI-modellen op zorgspecifieke Nederlandse data vereist samenwerking met zorgorganisaties. Alleen zo kunnen we AI-modellen ontwikkelen die afgestemd zijn op de realiteit waarmee zorgprofessionals dagelijks mee te maken hebben.

Van de ruim één miljoen open source modellen op HuggingFace zijn er zo’n duizend specifiek voor het Nederlands getraind, en daarvan is slechts een handvol toegespitst op het domein van de zorg.  Ons uitgangspunt is dat Gerimedica eigen AI modellen blijft trainen, specifiek voor vakmensen in de Nederlandse zorg. 

AI modellen trainen met partners

Een AI-model begint zonder enige kennis en leert door voorbeelden. Voor een taalmodel betekent dit dat het miljoenen teksten analyseert om patronen te herkennen. Voor de ouderenzorg is het cruciaal dat de tekst waarmee het AI-model traint, voorbeelden bevat die in de praktijk voorkomen. Dit kunnen wij bij Gerimedica niet alleen realiseren. Daarom werken we samen met zorgorganisaties om praktijkdata in onze modellen te integreren. Hierdoor krijgt het AI-model naast een algemene kennis van de Nederlandse taal, ook kennis van de  zorgspecifieke betekenis uit vrije tekst.

Dus, wat doet Gerimedica nu met AI? 

Met de kansen en uitdagingen die we hierboven beschrijven in het achterhoofd, zetten we stappen naar een meer data-geïnformeerd dossier. Zo hebben we in de zomer van 2024 samen met twee partnerorganisaties een pilot gedaan rondom spraakgestuurde dossiervoering en het automatisch herkennen van metingen uit vrije tekst. Hierover lees je binnenkort meer in een ander blog. Volgend jaar starten nieuwe  pilots, waarin we onder andere de mogelijkheden van automatisch samenvatten voor het MDO verkennen.

Vakmensen met gezond verstand

Gerimedica kiest voor verantwoorde en effectieve inzet van AI. Door de technologie niet op te dringen, maar door haar ondersteunend in te zetten voor zorgprofessionals. Data-geïnformeerd werken geeft ruimte aan de expertise van de zorgmedewerker, jouw gezond verstand met AI als hulpmiddel. Met  zorgorganisaties als partner, blijven we deze technologie verder ontwikkelen en verfijnen – tot het naadloos in het dagelijks werkproces past. Zo voegt AI echt waarde toe aan Ysis en de vakmensen in de zorg.